Een fijn gesprek is niet alleen zenden maar ook luisteren. Een stilte wil niet zeggen dat er echt geluisterd wordt. In gesprekken zijn we vaak bezig met wat we zelf willen zeggen. Maar echt luisteren met volle aandacht en zonder oordeel is zeldzaam. Een goede luisteraar is in staat te verbinden. Hoe word je een goede luisteraar?
Luisteren is het actieve proces van aandachtig en open waarnemen wat een ander communiceert. Dan hebben we het niet alleen over het verbale maar ook over het non-verbale. Dus wat bijvoorbeeld iemands lichaamshouding vertelt. Echt luisteren heeft als doel iemand te begrijpen en niet om direct te reageren.
Luisteren is moeilijk en daarom willen we je wat handvatten geven om deze skill goed onder de knie te krijgen:
1. Zet je innerlijke commentator op pauze
We luisteren vaak met een “interne stem” die oordeelt, vergelijkt of alvast reageert. Je kent het wel iemand vertelt een verhaal en er popt gelijk een herinnering in je op, iets vergelijkbaars, wat je ook direct wilt delen. Doe dit niet, laat iemand zijn moment pakken door volledig uit te kunnen spreken en gehoord te worden. Merk op dat je interne stem met andere dingen bezig is dan luisteren en laat het los. Het kan helpen door in je hoofd te herhalen wat de ander zegt in plaats van te bedenken wat jij straks gaat zeggen.
2. Stiltes mogen er zijn
Veel mensen zijn geneigd stiltes automatisch op te vullen, met een nieuw verhaal, een mening of een aanvulling. Maar stilte geeft ruimte om na te denken of emoties te laten landen. Een tip: wacht 2-3 seconden voor je reageert. Het voelt lang, maar het verdiept het gesprek.
3. Luister met je hele lichaam
Naast dat je oplet op de non-verbale communicatie van de ander is het ook belangrijk om non-verbaal uit te stralen dat je luistert en echt aanwezig bent. Je houding, oogcontact en of gezichtsuitdrukking spreken boekdelen. Maak oogcontact, knik af en toe bewust of leun naar voren.
4. Vraag nieuwsgierig door
Echt luisteren is ook doorvragen zonder te sturen. Vermijd waarom-vragen want die kunnen kritisch aanvoelen. Kies eerder voor een openvraag. Start je vraag met hoe of wat en ga dieper in op de kwestie.
5. Vat samen wat je hoort
Tijdens een gesprek kan je af en toe checken of je het goed hebt begrepen door een samenvatting te geven. Zeg iets als: “Dus als ik je goed begrijp, zeg je dat…”. Wacht of de ander zich herkent in jouw samenvatting. Op deze manier laat je zien echt te luisteren en het is een bevestiging voor jezelf dat je het goed gehoord hebt.
6. Luister zonder oplossing te willen geven
Een belangrijke tip voor alle oplossingsgerichte mensen onder ons. Soms wil iemand gewoon gehoord worden en niet geholpen. Mocht je toch de noodzaak voelen om een oplossing te geven, vraag dan vooraf of de ander daar oké mee is.
7. Check je intentie: wil je begrijpen of overtuigen?
Echt luisteren vraagt dat je de behoefte loslaat om gelijk te krijgen of de ander te sturen. Voel je de drang toch? Vraag je zelf dan af: Wat is belangrijker: gelijk hebben of verbinding houden? In veel van de gevallen zal je kiezen voor het laatste.
Luisteren is dus niet hetzelfde als stil zijn. Het is actief, bewust alle aandacht voor de ander. Vermijd ongevraagd advies en het gesprek naar jezelf draaien. Heb je hier moeite mee? Probeer dan te oefenen met de bovenstaande punten. Heb jij nog een tip? Laat hem achter in de comments!
